Efficient studeren met digitale muziek
Als je moeite hebt met noten lezen of jezelf begeleiden op de piano is het instuderen van een (meerstemmig) koorstuk door het meezingen met een opname een goede methode. Tegenwoordig zijn er enorme bibliottheken met digitale muziekbestanden en bijbehorende mediaspelers ("apps") om deze af te spelen op laptops, tablets en smartphones. Daardoor is het gebruik van deze digitale hulpmiddelen inmiddels gemeengoed geworden in de hele korenwereld.
Nog belangrijker dan het geruik van hulpmiddelen is een goede en efficiente manier van studeren, Dit is een dusdanig breed onderwerp dat het buiten het kader van deze korte inleiding valt. We beperken ons daarom hier tot een kort overzicht van het werkn met twee soorten.van digitale bestandsformaten. Voor partituur-formaten wordt de informatie uit de muziekpartituur opgeslagen zoals bij MIDI bestanden. Voor wave-formaten wordt het geluidssignaal van de muziek (geluidsgolf = wave) bij een uitvoering van de de partituur opgenomen en opgeslagen zoals bij MP3 bestanden of een CD.
Partiituur-formaten bieden veel meer mogelijkheden dan wave-formaten en zijn daarom veel geschikter om efficient te kunnen studeren zoals weergegeven in onderstaande tabel. Een nadere beschouwing over het hoe en waarom van deze verschillen is zeker de moeite waard voor de geinteresseerde lezer maar vallen buiten het kader van deze inleiding.
Mediaspeler eigenschappen om efficient te studeren met digitale muziekN.B: niet alle in deze tabel genoemde mogelijkheden worden ook daadwerkelijk ondersteund in elke mediaspeler. Let daar dus op bij het kiezen van de mediaspeler die je gaat gebruiken! |
|
| Muziekfragment selecteren: het selecteren van een passage (meestal maar enkele maten) om te oefenen. | |
| MIDI
✅ je kunt refereren naar de partittuur met maatnummers en zelfs aparte tellen in een maat. |
MP3, CD
⛔ je kunt alleen maar het begintijdstip en lengte van de passage aangeven. Deze waarden moet je zelf uitvinden tijdens het afspelen. Door ze te noteren in de partituur kun je de passage laterdan weer terugvinden. |
| Stemscheiding: het harder afspelen van je eigen partij t.o.v. andere partijen en/of de stereobalans zo aanpassen dat je eigen stem op een van de twee stereokanalen (L/R) te horen is en alle andere partijen op het andere kanaal . Zo kun je je eigen partij makkekijker meezingen tijdens het studeren. Als je je je eigen partij voldoende beheerst kun je je eigen stem zingen terwijl alleen de andere partijen worden afgespeeld. | |
|
MIDI ✅ het stereo-beeld kan veranderd worden tijdens het afspelen. Je kunt elke partij op een bepaalde plaats tussen uiterst links en uiterst rechts laten klinken. ✅ het volume van elke partij afzonderlijk kan worden aangepast of zelfs volledig aan- of uitgezet worden tijdens het afspelen. |
MP3, CD
⛔ het stereo-beeld ligt vast voor een gegeven MP3 bestand of CD en kan NIET veranderd worden. ⛔ het volume van elke partij afzonderlijk ligt vast voor een gegeven MP3 bestand of CD en kan NIET worden aangepast |
| Tempo: het aanpassen van de snelheid van de muziek zonder dat de toonhoogte veranderd om snelle passages eerst langzaam en dan steeds sneller te kunnen oefenen. | |
|
MIDI ✅ het tempo van de muziek kan worden aangepast soms ook tijdens het afspelen. |
MP3, CD ⛔ het tempo van de muziek ligt vast voor een gegeven MP3 bestand of CD en kan NIET worden aangepast. |
| Toonhoogte: het aanpassen van de toonhoogte (en toonsoort) van de muziek. Het steeds maar weer herhalen van een passage met erg hoge of lage noten bij het instuderen kan soms erg belastend worden voor de stem. Door te studeren op een lagere of hogere toonhoogte kan dit worden voorkomen. | |
|
MIDI ✅ de toonhoogte van de muziek kan worden aangepast. |
MP3, CD ⛔ de toohoogte van de muziek ligt vast voor een gegeven MP3 bestand of CD en kan NIET worden aangepast. |
| Partituur meelezen: tijdens het afspelen van de opname meelezen in de partituur en/of de tekst. | |
|
MIDI ✅ de partituur inclusief de tekst loopt synchroon mee tijdens het afspelen. |
MP3, CD ⛔ er is geen toegang tot de tekst tijdens het afspelen. |
| Fouten herstellen: het digitaliseren van muziek is een tijdrovend en foutgevoelig werkje. Soms bevat een bestand dan ook kleine maar storende fouten die het instuderen bemoeilijkheden. Het is dan handig om die fouten zelf te kunnen herstellen. | |
|
MIDI ✅ alles in de partituur kan veranderd worden, niet alleen individuele noten maar ook maatsoorten, toonsoorten, tempi en teksten |
MP3, CD ⛔ er kan NIETS aan de muziek veranderd worden. Om fouten te herstellen moet er een nieuwe geluidsopname worden gemaakt. |
⏏ naar boven
Problemen en veelgestelde vragen
Openen van media bestanden vanaf deze website |
|||||
1 |
De browser geeft een foutmelding dat de link niet werkt.
|
||||
2a |
Je wordt gevraagd te kiezen uit een lijst van op je apparaat geinstalleerde apps om het bestand te openen.
|
||||
2b |
Je weet welke app je moet gebruiken maar deze staat niet in de lijst.
|
||||
2c |
Je krijgt de melding dat er geen app op je apparaat geinstalleerd is om dit type bestand te openen.
|
||||
⏏ naar boven
MIDI en MP3 spelers: een inleiding
Elke PC, tablet of smartphone bevat tegenwoordig mediaspeler apps die MP3 bestanden kunnen afspelen (en vaak nog heel veel andere digitale muziekformaten). Sommge apparaten hebben echter niet standaard een MIDI speler geinstalleerd.
Er bestaan vele verschillende mediaspeler apps van verschillende leveranciers die MIDI en MP3 kunnen afspelen. Niet elke speler ondersteunt echter alle hierboven genoemde eigenschappen die handig zijn om een partituur in te studeren..
Heb je dus geen MIDI speler op je apparaat of een MIDI speler die bepaalde eigenschappen niet ondersteunt dan dien je zelf een (andere) MIDI speler te installeren die voldoet aan jouw wensen.
NB: door de onderliggende technologie van MP3 is geen enkele MP3 speler in staat om de bovengenoemde eigenschappen van MIDI te ondersteunen. Het heeft daarom geen zin om een andere MP3 speler te installeren op je apparaat! Werk je met MP3 bestanden dan ben je dus gebonden aan de beperkte mogeklijkheden hiervan.
Hoe kom je aan een MIDI speler?
Er zijn zowel gratis als betaalde MIDI spelers voor de meest gangbare apparaten en besturingssystemen te vinden op internet zie onderstaande tabel.
⏏ naar boven
Hoe kom je aan MIDI bestanden?
Nog belangrijker dan een goede MIDI speler is natuurlijk het vinden van MIDI bestanden van de muziek waar je in geinteresseerd bent. Voor het oefenmateriaal van onze Allerzielenprojecten zorgen wij daarvoor maar het is ook aardig om zelf eens op zoek te gaan.
Gelukkig zijn er veel muziekliefhebbers over de hele wereld die geatis of tegen betaling MIDI bestanden van alle mogelijke genres muziek maken of verzamelen en via internet beschikbaar stellen. Ook koren hebben vaak op hun website een pagina met MIDI bestanden van de stukken die ze op hun repertoire hebben en waarmee de koorleden thuis kunnen oefenen.
Veel van deze websites hebben tevens een ingebouwde mediaspeler om de bestanden vanuit je browser.af te spelen. Het grote voordeel daarvan is dat je dan geen mediaspeler hoeft te hebben op je eigen apparaat: de website streamt de muziek naar jouw apparaat.
Het is onmogelijk om ook maar een enigszins complete lijst van alle relevante MIDI websites met (klassieke koor) muziek te maken, laat staan om deze lijst bij te houden. Er komen voortdurend websites bij maar er verdwijnen er ook regelmatig weer. Niettemin volgt hier een kleine poging.
|
|
| MIDI websites specifiek voor koormuziek. Deze websites worden actief beheerd. |
|
| MIDI websites van koren of prive personen. Deze websites worden mogelijk niet actief beheerd | |
| Bijzondere websites | |
|
|
Naast een (bescheiden) lijst met digitale muziekbestanden waaronder ook MIDI, heeft deze website een goede en eenvoudig te bedienen mediaspeler met alle eigenschappen om efficient te kunnen oefenen.
|
⏏ naar boven
Zelf MIDI bestanden maken
MIDI bestanden moeten gemaakt worden. d.w.z. iemand moet de partituur "intikken" op een computer om er daarna een MIDI bestand van te maken. Tot recent kon dit eigenlijk alleen met een muzieknotatieprogramma.zoals Finale of Sibelius die door professionele muziekuitgeverijen en componisten gebruikt worden. De meeste van deze pakketten zijn echter groot, moeilijk om te leren en duur (€500 of meer) of anders weer (te) beperkt in functionaliteit.
Tegenwoordig zijn er echter ook MIDI spelers die een MIDI bestand niet alleen afspelen maar waarmee je ook MIDI bestanden kunt aanpassen of van scratch invoeren zoals Anvil Studio. Het gebruikersinterface is wel niet zo luxe als van de echte muzieknotstieprogramma's Ook kun je een MIDI bestand uitprinten als bladmuziek maar de lay-out mogelijkheden zijn echter (zeer) beperkt en niet te vergelijken met de professionele muzieknotatiepakketten.
MIDI spelers die ook met partituren overweg kunnen zoals Anvil Studio kun je daarom ook wel betitelen als een "poor men's" muzieknotatieprogramma. Niettemin zijn ze zeker zeer geschikt om (kleine) wijzigingen door te voeren of fouten te herstellen in bestaande MIDI bestanden. De basis versie van Anvil Studio met alle benodigde functies hiervoor is zelfs GRATIS!
Naast het handmatig "intikken" is het met MIDI spelers (net als met muzieknotatieprogramma's) ook mogelijk om de muziek live in te spelen bijvoorbeeld met een MIDI keyboard dat met je computer is verbonden. MIDI spelrs als Anvil Studio kunnen deze daarna weer omzetten in een partituur. De kwaliteit van de resulterende partituur is echter beperkt en het vergt vaak nogal wat werk om er een "correcte" partituur van te maken waar musici mee overweg kunnen. Dit ligt trouwens niet aan de MIDI speler maar aan de speler omdat die nooit "precies in de maat" speelt!
Naast MIDI spelers zijn er tegenwoordig ook redelijk goede optische of PDF musicscanners die gedrukte bladmuziek of een PDF document van een partituur kunnen scannen en omzetten in MIDI. De kwaliteit van deze scanners is inmiddels dusdanig hoog dat de tijd om de scanfouten te herstellen in het niet valt bij het handmatig invoeren van de muziek, zeker bij complexe partituren met veel partijen zoals van klassieke koor- en orkestwerken.
Kortom het maken en bewerken van MIDI files en partituren is en blijft een precies en tijdrovend werkje maar het kan en vergt tegenwoordig geen grote investeringen meer in dure computers en programmatuur.
⏏ naar boven